O egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe
Z dniem 1 września 2019 r. weszły w życie przepisy wprowadzające egzamin zawodowy, do którego obowiązuje nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 16 maja 2019 r.
Dla osób, które kształcą się lub kształciły wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2012 r., przeprowadzany jest egzamin w formule 2012.
Dla osób, które kształcą się wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2017 r., przeprowadzany jest egzamin w formule 2017.
Dla osób, które kształcą się wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2019 r., przeprowadzany jest egzamin w formule 2019.
Najważniejsze zmiany w formule 2019 egzaminu w odniesieniu do egzaminów przeprowadzanych w formułach 2012 i 2017 to:
– inne podstawy programowe, a tym samym inne kwalifikacje oraz zawody, w których przeprowadzany jest egzamin,
– obowiązkowość egzaminu dla uczniów i słuchaczy – nieprzystąpienie do egzaminu skutkuje nieotrzymaniem świadectwa ukończenia danego roku szkolnego lub semestru,
– część pisemna egzaminu przeprowadzana wyłącznie przy komputerze, za wyjątkiem osób wnioskujących o dostosowanie warunków przeprowadzania egzaminu,
– jawność zadań w części praktycznej egzaminu we wskazanych kwalifikacjach.
- PRZYSTĘPOWANIE DO EGZAMINU
Egzamin zawodowy wg podstawy programowej kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r. jest przeprowadzany dla:
– uczniów, którzy rozpoczęli kształcenie po 1 września 2019 r.,
– absolwentów szkół, którzy rozpoczęli naukę nie wcześniej niż 1 września 2019 r.,
– osób, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy organizowany po 1 września 2020 r.,
– osób dorosłych, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych,
– osób przystępujących do egzaminu eksternistycznego zawodowego, które po 1 stycznia 2021 r. po raz pierwszy złożą wniosek o dopuszczenie do egzaminu.
Do egzaminu zawodowego wg podstawy programowej kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r:
- przystępują uczniowie branżowych szkół I stopnia niebędący młodocianymi pracownikami oraz uczniowie będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem
- przystępują uczniowie techników oraz słuchacze branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych,
- mogą przystąpić uczniowie branżowych szkół I stopnia będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy będącego rzemieślnikiem
- mogą przystąpić absolwenci branżowych szkół I stopnia, branżowych szkół II stopnia, techników i szkół policealnych
- mogą przystąpić absolwenci szkół ponadgimnazjalnych: zasadniczych szkół zawodowych i techników
- mogą przystąpić osoby, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy
- mogą przystąpić osoby dorosłe, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych, o których mowa odpowiednio w art. 53c i art. 53d ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, z późn. zm.), jeżeli program przyuczenia do pracy uwzględniał wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego lub podstawie programowej kształcenia w zawodach,
- mogą przystąpić osoby spełniające warunki dopuszczenia do egzaminu eksternistycznego zawodowego
Uwaga. W przypadkach 1) i 2) nieprzystąpienie do egzaminu skutkuje nieotrzymaniem świadectwa ukończenia danego roku szkolnego lub semestru.
Dyrektor szkoły informuje uczniów i słuchaczy (uczniów branżowych szkół I stopnia niebędących młodocianymi pracownikami, uczniów będących młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem oraz uczniów techników oraz słuchaczy branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych) o obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego odpowiednio w danym roku szkolnym lub danym semestrze.
- CO SPRAWDZA EGZAMIN ZAWODOWY?
Egzamin zawodowy jest formą oceny poziomu opanowania przez osoby wiadomości i umiejętności z zakresu jednej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.
Egzamin zawodowy jest przeprowadzany na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.
Centralna Komisja Egzaminacyjna publikuje informatory dotyczące egzaminu zawodowego, które zawierają m.in. przykładowe pytania i zadania egzaminacyjne.
- JAK WYGLĄDA EGZAMIN ZAWODOWY?
Egzamin zawodowy składa się z części pisemnej i części praktycznej.
Część pisemna jest przeprowadzana w formie testu pisemnego z wykorzystaniem elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego – tj. przy komputerze.
Część pisemna trwa 60 minut i przeprowadzana jest w formie testu składającego się z 40 zadań zamkniętych zawierających cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
Dla osób, które wymagają dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu, egzamin może odbyć się z wykorzystaniem arkusza egzaminacyjnego w postaci wydrukowanej.
Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu zadania lub zadań egzaminacyjnych, których rezultatem jest wyrób, usługa lub dokumentacja. Część praktyczna trwa nie krócej niż 120 minut i nie dłużej niż 240 minut i jest przeprowadzana w formie testu praktycznego, polegającego na wykonaniu przez zdającego zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym na stanowisku egzaminacyjnym. Czas trwania części praktycznej egzaminu zawodowego dla konkretnej kwalifikacji określony jest w informatorze. Dodatkowo na zapoznanie się z treścią zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym oraz z wyposażeniem stanowiska egzaminacyjnego zdający ma 10 minut, których nie wlicza się do czasu trwania części praktycznej egzaminu zawodowego.
- CZY ZA PRZYSTĄPIENIE DO EGZAMINU JEST POBIERANA OPŁATA?
Egzamin jest bezpłatny dla uczniów i słuchaczy.
Opłatę wnoszą:
– absolwenci szkół i KKZ, którzy przystępują do egzaminu po raz trzeci i kolejny,
– osoby przystępujące do egzaminu eksternistycznego zawodowego,
– młodociani pracownicy, przy czym pracodawca zatrudniający młodocianych pokrywa koszty przeprowadzenia egzaminów zdawanych w pierwszym wyznaczonym terminie i może pokryć koszty egzaminu poprawkowego,
– osoby dorosłe, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych,
Opłata pobierana za egzamin wynosi 5,5% minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego posiadającego tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym (według stanu na dzień 1 września 2020r. opłata wynosi 222,53 zł). W przypadku powtarzania tylko jednej części egzaminu opłata wynosi:
– w przypadku części pisemnej – 1/3 wysokości opłaty,
– w przypadku części praktycznej – 2/3 wysokości opłaty.
Dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej ustala i publikuje na swojej stronie internetowej wysokość opłaty. Informacje dot. zasięgu terytorialnego OKE są dostępne pod adresem: www.cke.gov.pl w odnośniku Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.
- CZY LAUREATOM I FINALISTOM OLIMPIAD I TURNIEJÓW PRZYSŁUGUJE ZWOLNIENIE Z EGZAMINU ZAWODOWEGO?
Laureaci i finaliści turniejów i olimpiad tematycznie związanych z wybranym przedmiotem lub dziedziną wiedzy są zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego i na certyfikacie kwalifikacji zawodowej otrzymują z tej części egzaminu najwyższy wynik.
Wykaz turniejów lub olimpiad tematycznych związanych z wybranym przedmiotem lub dziedziną wiedzy, uprawniających do zwolnienia z przystąpienia do części pisemnej egzaminu zawodowego, ogłaszany jest przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w Biuletynie Informacji Publicznej nie później niż na 2 lata przed terminem ich przeprowadzania.
- CZY OSOBY ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI, W TYM NIEPEŁNOSPRAWNE, MOGĄ PRZYSTĄPIĆ DO EGZAMINU ZAWODOWEGO, KTÓRY BĘDZIE DOSTOSOWANY DO ICH POTRZEB ORAZ MOŻLIWOŚCI?
Tak. Dostosowanie warunków egzaminu zawodowego – na podstawie odpowiednich dokumentów – przysługuje osobom:
- niesłyszącym
- słabosłyszącym
- słabowidzącym
- z niepełnosprawnością ruchową i z czasową niesprawnością rąk
- z afazją
- z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
- z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera
- z chorobami przewlekłymi
- chorym lub niesprawnym czasowo
- ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się
- z niedostosowaniem społecznym lub zagrożeniem niedostosowaniem społecznym
- które znalazły się w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej
- które mają trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą
- z zaburzeniami komunikacji językowej.
Dla ucznia, słuchacza albo absolwenta, o którym mowa w ww. pkt. 1-14 nie przygotowuje się odrębnych arkuszy egzaminacyjnych.
Dostosowanie warunków i formy egzaminu zawodowego – na podstawie odpowiednich dokumentów – przysługuje niewidomym.
Szczegółowe sposoby dostosowania są wymienione w komunikacie dyrektora CKE, który publikowany jest nie później niż do 20 sierpnia roku szkolnego, poprzedzającego rok szkolny, w którym jest przeprowadzany egzamin zawodowy.
- JAKIE WARUNKI NALEŻY SPEŁNIĆ, ABY ZDAĆ EGZAMIN?
Aby zdać egzamin zawodowy, należy uzyskać:
- z części pisemnej – co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania (czyli minimum 20 punktów), oraz
- z części praktycznej – co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania.
Wynik egzaminu zawodowego ustala i przekazuje komisja okręgowa.
- JAKI DOKUMENT OTRZYMUJE SIĘ PO ZDANIU EGZAMINU?
Zdający, który zdał egzamin zawodowy w danym zawodzie, otrzymuje certyfikat kwalifikacji zawodowej, wydany przez komisję okręgową.
Osoba, która posiada certyfikaty kwalifikacji zawodowej potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz posiada odpowiedni poziom wykształcenia, otrzymuje dyplom zawodowy. Do dyplomu zawodowego dołącza się Europass – Suplement do Dyplomu Zawodowego, który stanowi uzupełnienie informacji zawartych w dyplomie i ma za zadanie ułatwić ich lepsze zrozumienie, przede wszystkim przez pracodawców i instytucje zagraniczne.
Dyplomy i suplementy do dyplomów wydają okręgowe komisje egzaminacyjne.
Zdający, który nie zdał egzaminu zawodowego, otrzymuje informację o wynikach.
CZY ŚWIADECTWA KWALIFIKACJI I CERTYFIKATY KWALIFIKACJI ZAWODOWEJ MOŻNA ŁĄCZYĆ, ABY OTRZYMAC DYPLOM ZAWODOWY?
Tak. Dla zdających, którzy zdali egzaminy zawodowe ze wszystkich kwalifikacji (wszystkie według formuły 2019) wyodrębnionych w danym zawodzie, dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej ustala końcowy wynik egzaminów zawodowych.
Dla przypadków zdania egzaminów ze wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, ale w różnych formułach egzaminu, np. 2012, 2017 i 2019 ma zastosowanie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowe z dnia 30 sierpnia 2019 r. w sprawie warunków, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o uzyskanie dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (Dz.U. 2019 r. poz. 1731 z póżn. zm.).
POWODZENIA😊