Egzaminy zawodowe

O egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe

Z dniem 1 września 2019 r. weszły w życie przepisy wprowadzające egzamin zawodowy, do którego  obowiązuje nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 16 maja 2019 r.

Dla osób, które kształcą się lub kształciły wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2012 r., przeprowadzany jest  egzamin w formule 2012.
Dla osób, które kształcą się wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2017 r., przeprowadzany jest  egzamin w formule 2017.

Dla osób, które kształcą się wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2019 r., przeprowadzany jest  egzamin w formule 2019.

Najważniejsze zmiany w formule 2019 egzaminu w odniesieniu do egzaminów przeprowadzanych  w formułach 2012 i 2017 to:

– inne podstawy programowe, a tym samym inne kwalifikacje oraz zawody, w których przeprowadzany jest egzamin,

– obowiązkowość egzaminu dla uczniów i słuchaczy – nieprzystąpienie do egzaminu skutkuje nieotrzymaniem świadectwa ukończenia danego roku szkolnego lub semestru,
– część pisemna egzaminu przeprowadzana wyłącznie przy komputerze, za wyjątkiem osób wnioskujących o dostosowanie warunków przeprowadzania egzaminu,
– jawność zadań w części praktycznej egzaminu  we wskazanych kwalifikacjach.

  1. PRZYSTĘPOWANIE DO EGZAMINU

Egzamin zawodowy wg podstawy programowej kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r.  jest przeprowadzany dla:

– uczniów, którzy rozpoczęli kształcenie po 1 września 2019 r.,
– absolwentów szkół, którzy rozpoczęli naukę nie wcześniej ‎niż 1 września 2019 r.,
– osób, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy organizowany po 1 września 2020 r.,
– osób dorosłych, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych,
– osób przystępujących do egzaminu eksternistycznego zawodowego, które po 1 stycznia 2021 r. po  raz pierwszy złożą wniosek o dopuszczenie do egzaminu.

Do egzaminu zawodowego wg podstawy programowej kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r:

  1. przystępują uczniowie branżowych szkół I stopnia niebędący młodocianymi pracownikami oraz uczniowie będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem
  2. przystępują uczniowie techników oraz słuchacze branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych,
  3. mogą przystąpić uczniowie branżowych szkół I stopnia będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy będącego rzemieślnikiem
  4. mogą przystąpić absolwenci branżowych szkół I stopnia, branżowych szkół II stopnia, techników i szkół policealnych
  5. mogą przystąpić absolwenci szkół ponadgimnazjalnych: zasadniczych szkół zawodowych i techników
  6. mogą przystąpić osoby, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy
  7. mogą przystąpić osoby dorosłe, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych, o których mowa odpowiednio w art. 53c i art. 53d ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, z późn. zm.), jeżeli program przyuczenia do pracy uwzględniał wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego lub podstawie programowej kształcenia w zawodach,
  8. mogą przystąpić osoby spełniające warunki dopuszczenia do egzaminu eksternistycznego zawodowego

Uwaga. W przypadkach 1) i 2) nieprzystąpienie do egzaminu skutkuje nieotrzymaniem świadectwa ukończenia danego roku szkolnego lub semestru.

Dyrektor szkoły informuje uczniów i słuchaczy (uczniów branżowych szkół I stopnia niebędących młodocianymi pracownikami, uczniów będących młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem oraz uczniów techników oraz słuchaczy branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych) o obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego odpowiednio w danym roku szkolnym lub danym semestrze.

  1. CO SPRAWDZA EGZAMIN ZAWODOWY?

Egzamin zawodowy jest ‎formą oceny poziomu opanowania ‎przez osoby wiadomości i umiejętności z zakresu ‎jednej kwalifikacji wyodrębnionej w ‎zawodzie, ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.

Egzamin zawodowy jest przeprowadzany na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.

Centralna Komisja Egzaminacyjna publikuje informatory dotyczące egzaminu ‎zawodowego, które zawierają m.in. ‎przykładowe pytania i ‎zadania egzaminacyjne.

  1. JAK WYGLĄDA EGZAMIN ZAWODOWY?‎

Egzamin zawodowy składa się z części pisemnej i części praktycznej.

Część pisemna jest przeprowadzana w formie testu pisemnego z wykorzystaniem elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego – tj. przy komputerze.

Część pisemna trwa 60 minut i przeprowadzana jest w formie testu składającego się z 40 zadań zamkniętych zawierających cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

Dla osób, które wymagają dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu, egzamin może odbyć się z wykorzystaniem arkusza egzaminacyjnego w postaci wydrukowanej.

Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu zadania lub zadań egzaminacyjnych, których rezultatem jest wyrób, usługa lub dokumentacja. Część praktyczna trwa nie krócej niż 120 minut i nie dłużej niż 240 minut i jest ‎‎przeprowadzana w formie testu praktycznego, polegającego na wykonaniu przez zdającego ‎‎zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym na stanowisku ‎‎egzaminacyjnym. Czas trwania części praktycznej egzaminu zawodowego dla konkretnej ‎kwalifikacji określony ‎jest w informatorze.‎ Dodatkowo na zapoznanie się z treścią zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu ‎egzaminacyjnym ‎oraz z wyposażeniem stanowiska egzaminacyjnego zdający ma 10 minut, ‎których nie wlicza ‎się do czasu trwania części praktycznej egzaminu zawodowego.

  1. CZY ZA PRZYSTĄPIENIE DO EGZAMINU JEST POBIERANA OPŁATA?

Egzamin jest bezpłatny dla uczniów i słuchaczy.

Opłatę wnoszą:

– absolwenci szkół i KKZ, którzy przystępują do egzaminu po raz trzeci i kolejny,

– osoby przystępujące do egzaminu eksternistycznego zawodowego,

– młodociani pracownicy, przy czym pracodawca zatrudniający młodocianych pokrywa koszty przeprowadzenia egzaminów zdawanych w pierwszym wyznaczonym terminie i może pokryć koszty egzaminu poprawkowego,

– osoby dorosłe, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych,

Opłata pobierana za egzamin wynosi 5,5% minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego posiadającego tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym (według stanu na dzień 1 września 2020r. opłata wynosi 222,53 zł). W przypadku powtarzania tylko jednej części ‎egzaminu opłata wynosi:

–  w przypadku części pisemnej – 1/3 wysokości opłaty,

–  w przypadku części praktycznej – 2/3 wysokości opłaty.

Dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej ustala i publikuje na swojej stronie internetowej wysokość opłaty. Informacje  dot. zasięgu terytorialnego OKE są dostępne pod adresem: www.cke.gov.pl w odnośniku Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

  1. CZY LAUREATOM I FINALISTOM OLIMPIAD I TURNIEJÓW PRZYSŁUGUJE ZWOLNIENIE Z EGZAMINU ‎ZAWODOWEGO?

Laureaci i finaliści turniejów i olimpiad tematycznie związanych z wybranym przedmiotem lub dziedziną wiedzy są zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego i  na certyfikacie kwalifikacji zawodowej otrzymują z tej części egzaminu najwyższy ‎wynik.‎

Wykaz turniejów lub olimpiad tematycznych związanych z wybranym przedmiotem lub dziedziną wiedzy, uprawniających do zwolnienia z przystąpienia do części pisemnej egzaminu zawodowego, ogłaszany jest przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w Biuletynie Informacji Publicznej nie później niż na 2 lata przed terminem ich przeprowadzania.

  1. CZY OSOBY ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI, W TYM NIEPEŁNOSPRAWNE, MOGĄ ‎PRZYSTĄPIĆ DO EGZAMINU ZAWODOWEGO, KTÓRY BĘDZIE DOSTOSOWANY DO ICH ‎POTRZEB ORAZ MOŻLIWOŚCI?

Tak. Dostosowanie warunków egzaminu zawodowego – na podstawie ‎‎odpowiednich dokumentów – przysługuje osobom:‎

  1. niesłyszącym
  2. słabosłyszącym
  3. słabowidzącym
  4. z niepełnosprawnością ruchową i z czasową niesprawnością rąk
  5. z afazją
  6. z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
  7. z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera
  8. z chorobami przewlekłymi
  9. chorym lub niesprawnym czasowo
  10. ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się
  11. z niedostosowaniem społecznym lub zagrożeniem niedostosowaniem społecznym
  12. które znalazły się w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej
  13. które mają trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą
  14. z zaburzeniami komunikacji językowej.

Dla ucznia, słuchacza albo absolwenta, o którym mowa w  ww. pkt. 1-14 nie przygotowuje się odrębnych arkuszy egzaminacyjnych.

Dostosowanie warunków i formy egzaminu zawodowego – na podstawie ‎‎odpowiednich dokumentów – przysługuje niewidomym.

Szczegółowe sposoby dostosowania są wymienione w komunikacie dyrektora CKE, który publikowany jest nie później niż do 20 sierpnia roku szkolnego, poprzedzającego rok szkolny, w którym jest przeprowadzany egzamin zawodowy.

  1. JAKIE WARUNKI NALEŻY SPEŁNIĆ, ABY ZDAĆ EGZAMIN?

Aby zdać egzamin zawodowy, należy uzyskać:‎

  1. ‎z części pisemnej – co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania (czyli minimum ‎‎20 punktów), oraz‎ ‎
  2. z części praktycznej – co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania. ‎

Wynik egzaminu zawodowego ustala i przekazuje komisja okręgowa.

  1. JAKI DOKUMENT OTRZYMUJE SIĘ PO ZDANIU EGZAMINU?

Zdający, który zdał egzamin zawodowy w danym zawodzie, otrzymuje ‎‎certyfikat kwalifikacji zawodowej, wydany przez komisję okręgową.

Osoba, która posiada ‎‎certyfikaty kwalifikacji zawodowej ‎potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w ‎danym zawodzie oraz posiada ‎odpowiedni poziom wykształcenia, otrzymuje dyplom ‎ zawodowy. Do dyplomu ‎zawodowego dołącza się ‎Europass – Suplement do Dyplomu ‎ Zawodowego, który stanowi uzupełnienie informacji zawartych ‎w dyplomie i ma za zadanie ułatwić ich lepsze zrozumienie, przede wszystkim przez ‎pracodawców i instytucje zagraniczne.

Dyplomy i suplementy do dyplomów  wydają okręgowe komisje egzaminacyjne.

Zdający, który nie zdał egzaminu zawodowego, otrzymuje informację o wynikach.

CZY ŚWIADECTWA KWALIFIKACJI I CERTYFIKATY KWALIFIKACJI ZAWODOWEJ MOŻNA ŁĄCZYĆ, ABY OTRZYMAC DYPLOM ZAWODOWY?

Tak. Dla zdających, którzy zdali egzaminy zawodowe  ze wszystkich kwalifikacji (wszystkie według formuły 2019) wyodrębnionych w danym zawodzie, dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej ustala końcowy wynik egzaminów zawodowych.

Dla przypadków zdania  egzaminów ze wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, ale w różnych formułach egzaminu, np. 2012, 2017 i 2019 ma zastosowanie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowe z dnia 30 sierpnia 2019 r. w sprawie warunków, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o uzyskanie dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (Dz.U. 2019 r. poz. 1731 z póżn. zm.).

POWODZENIA😊

Skip to content